بازتاب اصل سلسله مراتب در شهرهای ایرانی- اسلامی

نویسندگان

منوچهر طبیبیان

استاد شهرسازی، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، تهران، ایران. نصیبه چربگو

کارشناس ارشد طراحی شهری، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، تهران، ایران. انسیه عبدالهی مهر

کارشناس ارشد طراحی شهری، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

چکیده

طراحی شهری ایرانی- اسلامی، به نوعی بازتاب کاربرد کلیه اصول ساختاری موجود در طبیعت می باشد. کل های موجود در طبیعت از تعاملات کل های کوچکتر با مقیاس های مختلف در سلسله مراتبی که تا ساختار ماده پیش می رود، شکل گرفته اند. بنابراین در این مقاله به سلسله مراتب به عنوان یکی از مهم ترین اصول موجود در عرفان اسلامی و مورد استفاده در شهرسازی ایرانی- اسلامی پرداخته می شود. این اصل یکی از مهم ترین قوانین لازم برای دستیابی به انسجام شهری می باشد. در شهرهای گذشته ما سلسله مراتب به صورت پیوسته در کلیه مقیا سها از استخوان بندی شهر تا ترکیبات معماری مورد توجه بوده است؛ لیکن مرور تجربیات شهری معاصر نشان می دهد که لفظ سلسله مراتب به صورت صوری و غالباً موردی و موضعی مطرح بوده است نه اینکه مفهوم جامع آن)شامل موارد و مراتب لازمه و توجه به کلیت کالبد فضاهای شهری و معانی آنها( مورد توجه قرار گیرد. در حقیقت چیدمان های شطرنجی و شبک های بسیاری از طرح های شهری امروز تنها خیال انسجام شهری را با خود به همراه دارند؛ زیرا که در طر حهایی که امروزه با اهداف مختلف برای شهرها ارائه می شوند، مقیاس های میانی و فضاهای اشتراکی به عنوان دو عنصر ایجاد کننده سلسله مراتب و متعاقباً انسجام شهری مورد فراموشی قرار گرفته اند. در این مقاله ابتدا به تشریح مفهوم عام این اصل و همچنین مفاهیم عرفانی آن در عرفان اسلامی و ایرانی پرداخته شده است، سپس ابعاد مختلف اصل سلسله مراتب در محیط های مصنوع به کمک مصادیق تصویری شهرهای ایرانی- اسلامی مورد توجه قرار م یگیرد و در پایان با بررسی موارد فوق در نمونه موردی محدوده پیرامون بازار تهران، رهنمودهایی به منظور به کارگیری این اصل در طراحی شهری امروز ارائه خواهد شد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

سلسله مراتب ارزشی دانشجویان ایرانی

در پی دستیابی به سلسله مراتب ارزشی جوانان دانشجو و بررسی اثر متغیرهای جنس و گرایشهای تحصیلی بر آن، 600 دانشجو (300 مرد و 300 زن) به نسبت مساوی از چهار دانشکده فنی، علوم انسانی، تربیت معلم و مدیریت دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب، به روش نمونه‌گیری تصادفی ساده، انتخاب شدند و با «زمینه‌یاب ارزشی شوارتز» (SVS) مورد ارزشیابی قرار گرفتند. یافته‌های پژوهش مشخص کردند که ترتیب سلسله مراتبی ارزشی جو...

متن کامل

سلسله مراتب ارزشی دانشجویان ایرانی

در پی دستیابی به سلسله مراتب ارزشی جوانان دانشجو و بررسی اثر متغیرهای جنس و گرایشهای تحصیلی بر آن، 600 دانشجو (300 مرد و 300 زن) به نسبت مساوی از چهار دانشکده فنی، علوم انسانی، تربیت معلم و مدیریت دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب، به روش نمونه گیری تصادفی ساده، انتخاب شدند و با «زمینه یاب ارزشی شوارتز» (svs) مورد ارزشیابی قرار گرفتند. یافته های پژوهش مشخص کردند که ترتیب سلسله مراتبی ارزشی جو...

متن کامل

الگوی اسلامی سلسله مراتب در خانواده با رویکرد روانشناختی

هدف پژوهش حاضر استنباط الگوی سلسله مراتب در خانواده از قرآن و روایات است. الگوی صحیح سلسله مراتب در خانواده یکی از عوامل تحکیم و آسیب آن، یکی از منابع آسیب در خانواده به حساب می‌آید. الگوی دموکراتیک _ که آخرین دستاورد روانشناسی و فمینیسم است _ زن و مرد را به صورت یکسان در جایگاه اول خانواده قرار می‌دهد. پرسش اصلی پژوهش این است که در برابر الگوی موجود، الگوی اسلامی سلسله مراتب در خانواده چیست؟ ب...

متن کامل

سلسله مراتب نیازهای سازمان

به طور معمول مدیران یا علمای مدیریت بر این باور هستند که تنها انسان در سازمان دارای نیازهای حیاتی و .. می باشد و حال آنکه سازمان خود نیز به عنوان یک ساختار پویا نیاز به روش هایی از مدیریت دارد که این روش در طی سالیان متمادی طی مکاتب گوناگون مدیریت مطرح و به بحث گذارده شده است. باز هم اکثراً بر این گمان هستند که مکاتب مختلف مدیریت در تناقض با یکدیگر و یا در حقیقت هر روش بعدی برای مدیریت سازمن ناق...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
معماری و شهرسازی آرمان شهر

جلد ۴، شماره ۷، صفحات ۶۳-۷۶

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023